مرجع دانستنی های ازدواج و زناشویی

 این آزمون که چند سالی است در ایران متداول گردیده سلامت جنین را از لحاظ بعضی اختلالات شایع کروموزومی در دوران بارداری (هفته 10 الی 22 بارداری) بررسی می‌نماید. اگرچه این آزمایش یک روش تشخیصی نیست ولی بعنوان یک تست غربالگر کمک زیادی در افتراق جنین‌های درگیر اختلالات شایع کروموزومی می‌نماید.
تعداد ناهنجاریهای مادرزادی که در اصطلاح Congenital Malformation نامیده می‌شوند به بیش از 700 نوع می‌رسد که عوارض این ناهنجاریها در همه‌ی دستگاه های بدن از جمله سیستم‌های عصبی، قلب و عروق، تنفس، گوارش و اندام‌ها و غیره قابل مشاهده است.برخی ناهنجاریهای مادرزادی منجر به سقط یا مرگ جنین می‌شوند و بعضی ناهنجاریها همچون سندرم داون به دنیا می‌آیند و معلولیت تا آخر همراه است.

Down Syndrome در میان اختلالات ژنتیک کروموزومی سندرم داون جدی‌ترین و شایعترین عارضه‌ی شناخته شده محسوب می‌شود که با شیوع 1 مورد درهر 700-500 زایمان، در عین حال یکی از مهمترین عقب افتادگی‌های ذهنی کودکان به حساب می‌آید.سندرم داون در سال 1886 توسط دکتر لنگدون داون گزارش شد و بعد دریافتند ماهیت این بیماری، ژنتیکی و اختلال در تریزومی کروموزوم 21 است یعنی این بیماران در عوض داشتن 2 نسخه از کروموزوم 21 (بطور طبیعی)، دارای 3 نسخه از این کروموزوم هستند.. سندرم داون در نزد کودکان دارای علائم خاص در چهره، دور سرکوچک، قدکوتاه در دوران بلوغ، اختلال تکلم، عقب افتادگی مغزی است و همچنین ناهنجاریهایی در دستگاه گوارش، قلب و خون وجود دارد. تقریبا 90 درصد این کودکان به یک سالگی میرسند و نیمی از آنها تا 60 سالگی عمر میکنند.

این ناهنجاری معمولا ارثی نیست و ممکن است هیچ سابقه ای در خانواده نداشته باشد. سن بالای مادر در ایجاد سندرم داون بسیارمؤثر است به خصوص با بالا رفتن سن ازدواج خطر ابتلای نوزاد با اختلالات ژنتیکی را افزایش می‌دهد.محققان در انگلیس اعلام کردند در زنان انگلیسی طی دو دهه‌ی گذشته تعداد تولد نوزادان مبتلا به سندرم داون 70 درصد افزایش داشته است و این آمار مربوط به زنانی است که در دهه‌ی سوم و چهارم باردار شده‌اند. پژوهشگران انگلیسی اعلام کرده‌اند احتمال داشتن یک نوزاد مبتلا به سندرم داون برای یک زن 30 ساله یک در 940 و یک زن 40 ساله یک در 85 مورد است. یوان موریس استاد آمار پزشکی دانشگاه کوئین مری انگلیس در این باره بیان نموده است که امروزه به علت سن بالای مادران، تولد نوزادان با سندرم داون افزایش یافته اما پیشرفت‌های غربالگری ممکن است تعداد این نوزادان را کاهش دهد.
 با این وجود چون اغلب بارداری ها در سنین زیر 35 سالگی اتفاق می افتند، اغلب موارد سندرم داون نیز در مادران زیر 35 سال حادث می شود.
همانطور که گفته شد شیوع این ناهنجاری 1 در 700-500 زایمان است. یک برنامه غربالگری موفق از میان تمام بانوان باردار تقریبا 40-20 نفر را به عنوان {پرخطر} جدا میکند و فقط به آنها انجام آزمایش تشخیصی اصلی را توصیه میکند. در آزمایش تشخیصی یک جنین درگیر از میان 40-20 نفر شناسایی میشود

 بیماری نقص لوله عصبی (NTD) یا (OSB) ناشی از باز ماندن پشت مهره ها است که موجب آسیب رسیدن به نخاع و ضعف و فلج پا ها و مثانه می شود. در موارد شدید تر این نقص شکل گیری تا مغز ادامه می یابد و جنین قبل از تولد یا بلافاصله پس از تولد فوت میکند. سندرم ادواردز نیز ناشی از یک کروموزوم 18 اضافی است و در هر 7000 بارداری یک مورد اتفاق می افتد.

 غربالگری پیش از زایمان روشی است که در آن میزان خطر و پیش تشخیصی وجود سندرم داون و برخی دیگر از بیماریهای مادرزادی مورد بررسی قرار می‌گیرد به همین دلیل از اهمیت خاصی برخوردار است در انگلیس طی غربالگری تنها هشت درصد زوج‌هایی که سندرم داون در جنین آنها تشخیص داده شده نوزاد را نگه میدارند و 92 درصد بقیه تصمیم به سقط می‌گیرند.
 در سال 1972 دکتر بروک دریافت بالا رفتن غلظت آلفا فتوپروتئین در سرم مادر نشانه اختلال لوله‌ی عصبی نوزاد (Neural Tube defect) NTD است و کاهش آلفا فتو پروتئین در سرم مادر به عنوان مارکری برای تشخیص سندرم داون در غربالگری مورد استفاده قرار گرفت. در همان سال‌ها رابطه بین میزان بالای HCG و میزان پایین استریول آزاد در خون مادر با وجود سندرم داون در جنین مشخص شد و در سال 1988 آزمایشTriple Marker برای ارزیابی خطر سندرم داون و تریزومی 18 و اختلال لوله‌ی عصبی در جنین 14 تا 22 هفته معرفی گردید.
 نرخ تشخیص این سه آزمایش برای سندرم داون 67 درصد و نرخ مثبت کاذب آن 5 درصد است. یعنی این آزمون 67% از موارد سندرم داون را تشخیص میدهد و 33% موارد را تشخیص نمیدهد. با این آزمایش 80 درصد از موارد نقص لوله عصبی و 60 درصد از موارد سندرم ادواردز نیز تشخیص داده میشوند.
 در سال 1992 دکتر نیکولایدسن ارزش اندازه‌گیری ضخامت چین پشت گردن جنین را در ارزیابی سندرم داون اثبات کرده که بر مبنای وجود ادم زیر جلدی در جنین‌های مبتلا استوار بود.در همان زمان دانشمندان دریافتند اندازه گیری مارکرهای بیوشیمیایی (PAPP-A) Pregnancy Associated Plasma Protein A و free hCG در سه ماهه اول (هفته 10 تا 13) بارداری نیز دارای ویژگی و حساسیت قابل قبول برای غربالگری سندرم داون هستند که به آزمایش Double Marker موسوم بود و غربالگری توام سه ماهه‌ی اول خوانده می‌شود. هر دو پروتکل قادر به تعیین خطر سندرم داون و تریزومی 18 بوده و نرخ تشخیص غربالگری سه ماهه‌ی اول (تست دابل مارکر) برای سندرم داون 85 درصد است. قبل از هفته 15-14 نمی توان ریسک نقص لوله عصبی را تعیین کرد چون تا این زمان لوله عصبی بسیاری از جنین ها بطور طبیعی هنوز بسته نشده است.
 تلاش برای مارکرهای جدید ادامه یافت. درسال 1988 ارزش اندازه‌گیری مارکر inhibin A درخون مادر به تست تریپل مارکر اضافه شد و این تست کوادمارکر (چهارگانه) نام گرفت که نرخ تشخیص به 77 درصد رسید. در سندرم داون مقدار hCG و Inhibin بالاتر و مقدار AFP و uE3 کمتر از معمول است.
نهایتا در سال 2002 تست اینتگریتید integrated test که متشکل از اندازه گیری چین پشت گردن جنین (NT) در سونوگرافی و PAPP-A در خون در سه ماهه‌ی اول (هفته 10 تا 13 بارداری) و تست کوادمارکر در سه ماهه‌ی دوم (هفته 15 تا 22 بارداری) بود معرفی شد. نرخ تشخیص این روش برای سندرم داون 92% تعیین شد.
 ارزش‌های غربالگری: اساس غربالگری بر اندازه‌گیری مارکرهایی است که با وجود یک اختلال در جمعیت مورد بررسی مرتبط باشد. همچنین سطح آنها در جمعیت طبیعی و جمعیت دچار اختلال متفاوت باشد. بررسی مارکرها الزاماً نباید با انجام آزمایش توام باشد. به عنوان مثال سن مادر به خودی خود بدون نیاز به آزمایش در گروه پر خطر و کم خطر میتواند مورد توجه قرار گیرد.هنگام قضاوت بر سر وجود یا عدم وجود یک اختلال در پروتکل غربالگری هر چه از مارکرهای بیشتری استفاده شود، مشروط بر اینکه شرایط یک مارکر مناسب را داشته باشد، نرخ تشخیص آزمایش افزایش می‌یابد. به همین دلیل نرخ تشخیص تریپل مارکر بیشتر از AFP به تنهایی و نرخ تشخیص کوادمارکر بیشتر از تریپل‌مارکر است.
 دقت آزمایش غربالگری همچنین به یک گزارش سونوگرافی دقیق برای تعیین دقیق سن بارداری نیاز دارد.
همانطور که بیان شد در دو دهه‌ی اخیر همواره سعی بر این بوده است تا با افزودن مارکرهای کارآمد جدید به پروتکل‌های غربالگری موجود نرخ تشخیص این پروتکل‌ها برای سندرم داون افزایش یابد. در این روند تشخیص سندرم داون از سال 1984 تا سال 2000 از 40 درصد (برای تست AFP ) به 85 درصد (برای غربالگری توام سه ماهه‌ی اول) افزایش یافت و پس از آن با ترکیب مارکرهای سه ماهه‌ی اول و سه ماهه‌ی دوم (Integrated test) نرخ مزبور به 92 درصد رسید.
 جدول 1 – نرخ تشخیص پروتكل های غربالگری سه ماهه ی دوم (با مثبت کاذب 5%)

• برچسب ها: منبع : سایت http://www.pishgamlab.com، 4 بررسی سلامت جنین،  

ارسال به

• برچسب ها: آزمایش غربالگری متوالی گام به گام (Stepwise)، روش گام به گام (Stepwise)، روش مشروط (contingent)،  

ارسال به

• برچسب ها: زمان انجام آزمایش غربالگری،  

ارسال به

• برچسب ها: هدف از غربالگری سلامت جنین، آنومالی اسکن، مهمترین هدف انجام غربالگری سلامت جنین، ابتلا جنین به سندرم داون، تشخیص بیماری ایکتیوزیس،  

ارسال به